Przed wizytą u dentysty pojawia się w nas pewien lęk przed wizytą. Chociaż byliśmy w gabinecie już nie jeden raz, to dalej kątnica stomatologiczna wywołuje w nas dziecinny strach. Oprócz tego słyszymy nietypowe dźwięki, światło razi nas w oczy i musimy mieć szeroko otwarte usta – na ogół mało komfortowe warunki. Jednak jest kilka sposobów, które mogą sprawić, że będziemy się czuć chociaż trochę pewniej w trakcie wizyty. Jednym z nich jest zapoznanie się z konkretnymi wiertarkami stomatologicznymi i zrozumienie, że ich działanie ma nam pomóc! Poznaj kątnice, prostnice i turbiny z bliska.

Czym jest turbina, kątnica na mikrosilnik oraz prostnica? Wiertarki dentystyczne pod lupą

Na samym początku warto zrozumieć, że to co wierci w naszym zębie to nie jest kątnica NSK ani żadna inna wiertarka. Tak naprawdę to zadaniem różnych wierteł będzie odpowiednie pracowanie na naszych zębach, a wiertarki będą je odpowiednio wprawiać w ruch. Poszczególne rodzaje wiertarek będą wykorzystywane w różnych celach tak, aby odpowiednio dopasować się do konkretnej sytuacji.

Po pierwsze inny rodzaj wiertła i wiertarki będzie wymagany w różnych dolegliwościach. Kolejną rzeczą jest to, że nie każdy ząb będzie można dosięgnąć daną kątnica lub odwrotnie prostnicą – dlatego właśnie mamy dwa rodzaje narzędzia. Jedne są bardziej zaokrąglone przy trzonie, a drugie są całkowicie proste. Takie różne formy dają nam rozmaitą możliwość wyboru narzędzia pod daną sytuację.

A jeszcze na sam koniec warto wspomnieć o osobistych preferencjach lekarza. W każdym salonie możemy znaleźć kilka egzemplarzy różnych kątnic, prostnic i turbin. Większość z nich dla nas nie będzie różniła się niczym wyjątkowym, ale dla specjalisty w tej dziedzinie nawet milimetry czy gramy różnicy mogą sprawić, że lepiej będzie się im pracowało na innym rodzaju urządzenia. Wybór urządzenia do konkretnego zabiegu leży więc w gestii stomatologa – dopasowuje odpowiednie urządzenie tak, aby praca była ergonomiczna i pozwoliła w pełni osiągnąć zamierzone efekty.

Przechodząc już do szczegółów, czyli trzech głównych typów wiertarek, powinniśmy zacząć od tej, która ma jednak największe możliwości – kątnicy.

Co to jest kątnica stomatologiczna?

Ten rodzaj wiertarki wykorzystywany jest szczególnie często w różnych klinikach zajmujących się profilaktyką jamy ustnej, ponieważ dostępna jest w kilku wersjach. Kątnica spośród pozostałych rodzajów wiertarek stomatologicznych wyróżnia się swoją budową. Na pierwszy rzut oka możemy zauważyć, że miejsce, do którego będą przymocowane odpowiednie wiertła, znajduje się na pochylonej pod kątem szyjce. Podstawową właściwością tego urządzenia będzie zróżnicowana szybkość obrotów. Ze względu na to kryterium możemy wymienić:

• bardzo wolny obrót,
• wolny obrót,
• normalny obrót,
• szybki obrót.

Jeśli chodzi o podanie maksymalnych prędkości to w takiej samej kolejności możemy przypisać 2,7 tys., 7,4 tys., 40 tys. oraz 200 tys. obrotów na minutę. Jak widzicie różnice są diametralne, ale muszą takie być, aby odpowiednio dopasować się do wykonywanego zadania.

Dla ułatwienia pracy lekarza każda kątnica jest odpowiednio oznaczona poprzez kolorowe paski. Wyróżniamy:

• paski niebieskie – widujemy je na kątnicach zwykłych, czyli tych wykorzystywanych do opracowywania zębiny,
• paski czerwone – oznaczają one najszybszy rodzaj kątnic, czyli te których prędkość dochodzi do 200 tysięcy obrotów na minut,
• kątnica z zielonym paskiem – czyli inaczej zwana kątnica zwalniająca, która służy do modelowania wypełnień stomatologicznych, tak aby ich kształt był najbliższy naturalnemu oraz przy innych bardziej skomplikowanych operacjach jak na przykład podczas zabiegów chirurgicznych.

Rodzaj kątnicy szybko rozpoznasz po kolorze znajdującego się na jej szyjce paska. Źródło zdjęcia: strona internetowa sklepu TechDent.

Do czego służy kątnica?

W zależności od rodzaje będą wykorzystywane do pracy w gabinetach dentystycznych, inne częściej spotkamy u lekarza ortodonty, a jeszcze inne są używane w trakcie leczenia z działu endodoncji. Ta ostatnia nazwa, dla wielu z nas może się wydawać nowa, ale prawda jest taka, że każdy z nas słyszał o niej nie raz. Jest to jedna z dziedzin stomatologii, który zajmuje się leczeniem i rozpoznawaniem problemów występujących w miazdze oraz tkankach okołowierzchołkowych. Mówiąc w prostszych słowach, chodzi tu o np. o popularne leczenie kanałowe.

Oprócz tego znanego zabiegu możemy wymienić uzupełnianie głębokich ubytków, przy złamaniach lub zwichnięciach oraz podczas różnych uzupełnień protetycznych. W przypadku pracy w jamie ustnej idealnie sprawdzają się urządzenia z podświetleniem LED, gdyż pozwalają na jeszcze bardziej precyzyjną pracę. Kątnice to wiertarki dentystyczne o bardzo szerokim zastosowaniu i zdecydowanie nie może ich zabraknąć w żadnym gabinecie stomatologicznym.

Co to jest prostnica?

Ten rodzaj wiertarki stomatologicznej jest na ogół bardzo podobny do wyżej wymienionej kątnicy. Oba urządzenia są zasilane poprzez mikrosilnik elektryczny. Widoczną różnica będzie natomiast budowa. Prostnica, jak sama nazwa wskazuje, jest całkowicie prosta. Inne będą też osiągalne prędkości, w tym narzędziu możemy się spodziewać zakres pomiędzy 500 a 25 tys. obrotami na minutę.

Wykorzystuje się ją najczęściej podczas wykonywania protez oraz zabiegów związanych z odpowiednim ułożeniem zgryzu. Ze względu na możliwość wolniejszej pracy świetnie sprawdzają się do zabiegów wymagających precyzji i dokładności – dlatego właśnie zajmują ważne miejsce wśród akcesoriów wykorzystywanych w protetyce i ortodoncji. Jednak także i one sprawdzają się w stomatologii podczas leczenia ubytków i pracy na otwartej komorze zębowej.

Jej ogromną zaletą jest prosta budowa, dzięki której stomatolog może dotrzeć do nawet najbardziej trudnych miejsc w jamie ustnej. Praca z wykorzystaniem prostnicy jest komfortowa i jest idealnym wyborem, jeśli lekarz chce skorzystać z urządzenia zasilanego mikrosilnikiem elektrycznym i potrzebuje obrotów szybszych niż 200 tys. na minutę.

Co to jest turbina stomatologiczna?

Turbina to również jeden z rodzajów wiertarek stomatologicznych, a więc służy do opracowywania zębiny dzięki odpowiednim wiertłom. To, czym turbina różni się od wcześniej wiertarek stomatologicznych, to sposób zasilania. Do pracy wykorzystuje ona sprężone powietrze, a nie jak w przypadku kątnicy czy prostnicy mikrosilnik elektryczny.

Ile obrotów ma turbina stomatologiczna?

Turbina należy do wiertarek szybkoobrotowych, ponieważ jej prędkość mieści się w przedziale 200 tys. – 450 tys. obr./min., co oznacza, że jest to najszybszy rodzaj wiertarek. Wykorzystujemy ją do otwierania zębów, zadawania im zarysów oraz w trakcie przygotowania miejsca pod protezę np. koronę. Nie jest to niestety rozwiązanie idealne. Podczas wykorzystywania tego urządzenia wytwarza się dość wysoka temperatura, która negatywnie wpływa na tkanki zęba. Nie musimy się jednak tego obawiać! Podczas takich zabiegów narzędzie oraz część jamy ustnej, na której wykonuje się zabieg jest odpowiednio chłodzona poprzez wodę. Teraz już chyba każdy z nas rozumie, czemu w trakcie wielu zabiegów nasze zęby są polewane wodą, która zaraz zostanie odessana specjalną rurką.

Turbina ma swoje stałe miejsce w każdym gabinecie stomatologicznym. Źródło zdjęcia: strona internetowa sklepu TechDent.

Czym się różni turbina od kątnicy?

Turbiny i kątnice posiadają dwie główne różnice. Przede wszystkim odróżnia je sposób zasilania. Kątnica działa dzięki mikrosilnikowi elektrycznemu, z kolei turbina potrzebuje do pracy sprężonego powietrza. Drugim elementem, który je odróżnia jest prędkość pracy. Turbiny mogę pracować ponad dwa razy szybciej niż kątnice – mogą osiągnąć nawet 450 tys. obrotów na minutę, a kątnice z czerwonym paskiem tylko do 200 tys. obrotów na minutę. Różnica jest więc znacząca. Sprawia, że ich zastosowanie jest nieco inne, a do tego sprawdzają się one w różnych sytuacjach.

Jak powinny działać dobre wiertarki stomatologiczne?

Wizyta u stomatologa jest na ogół stresująca, więc ważne jest, żeby zapanować nad kwestiami, które są możliwe do skontrolowania lub zmienienia. Jedną z dobrych praktyk, o którą może zadbać lekarz jest zakup odpowiednich narzędzi. Oczywiste jest to, że niektóre z nich mogą nas przerażać, ale niektóre spotkania wcale nie muszą być traumatyczne. Sprzęt w gabinetach stomatologicznych powinien pochodzić z pewnych źródeł, być odpowiednio przechowywany oraz pracować bez przeszkód. Pewnie wielu z nas woli, aby wiertarki pracowały cicho – a na rynku znajdziemy takie rozwiązania! W dodatku bezwibracyjna praca może sprawić, że wcale nie odczujemy dyskomfortu z powodu wizyty.